با پیشرفت علم و تکنولوژی صنایع و کارخانجات صنعتی دنیا در هر رشته و تخصصی که باشند سعی بر این دارند تا علم خود را نسبت به علوم روز دنیا مطابقت داده و در میدان رقابت با رقبای صنعتی تجاری خود برای در دست داشتن بازار جهانی، گوی سبقت را از دیگران برُبایند. آنچه که مسلّم است این است که در این رقابت تنگاتنگ، برنده آنهایی هستند که با در دست داشتن بازار، از علم و دانش کافی و به روز نسبت به ماشین آلات و سیستم های سخت افزاری و نرم افزاری آگاهی کافی و همه جانبه داشته باشند. صنعت عمران و ساختمان سازی هم در این میان استثنا نیست. چه اینکه جزو مهمترین و پرکاربردترین صنایع جهانی بشمار می رود. نگاهی به برجهای بلند مرتبه و آسمانخراشها، پلهای غول پیکر و بناهای بی نظیر در کشورهای پیشرفته ی صنعتی گویای همین مساله است.
پیش تنیدگی
صنعت پیش تنیدگی از صنایع ساختمانی نسبتاً جدیدی است که از عمر آن چیزی حدود هفتاد سال می گذرد. در طول یک قرن اخیر، به دلیل کاربرد وسیع بتن در ساختمان سازی، دال های پس کشیده از بهترین گزینه های ساختمانی بودند که در بیشتر پروژه های اداری، تجاری، مسکونی و پارکینگهای طبقاتی استفاده می شدند. بتن، به رغم اینکه مقاومت فشاری بالایی دارد، ولی در برابر تنشهای کششی در سازه ها عملکرد بسیار ضعیفی از خود نشان می دهد. تنها به این دلیل است که از بتن، تنها بعنوان مصالح بنایی بکار می بردند. مدتها بعد مهندسین راه و ساختمان، بتن آرمه را جایگزین بتن معمولی کردند و پس از آن، پیش تنیدگی به یاری بتن و سازه ها آمد و بتن پیش تنیده از کاربردی ترین و مفید ترین مصالح ساختمانی روز دنیا شد.
از پیش تنیدگی در ابتدا تنها برای پلهای بزرگراه ها استفاده می کردند. اما مدتی بعد کارشناسان صنعت عمران متوجه شدند که از تاندونهای چسبیده و غیرچسبیده می توان در سقف ساختمانها استفاده گسترده ای نمود. به این ترتیب، پای تیرچه های پیش تنیده به سازه های مدرن شهری باز شد.
بتن پیش تنیده
بتن پیش تنیده از مصالح به روزی است که به منظور دستیابی به بُرد طولانی در ساخت و ساز ساختمان ها و سازه های راهبردی و افزایش دوام آنها امروزه بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
اگرچه فرآیند تولید عناصر بتنی با وایرهای پیش تنیده به طور قابل توجهی گران تر از بتن آرمه سنتی در می آید، با اینحال ساخت و ساز تیرچه های پیش تنیده لازم است که روز به روز فرآیند تولید بهتر و رو به بهبودتری در پیش گیرد.
بطور معمول، فرآیند تولید و ساخت بتن پیش تنیده در کارخانجات تخصصی پیش تنیدگی به اجرا در می آید. با اینحال گهگاه پیش می آید که شما شاهد سایتهای کارگاهی تولید کننده ی بتن و تیرچه های پیش تنیده باشید. هدف از اشاره به پروسه ی تولید محصولات پیش تنیده، کسب آگاهی های لازم جهت تولید محصولات صنعتی بهتر است.
مزایای تیرچه های پیش تنیده
اهمیت محصولات تیرچه پیش تنیده از آن جهت است که به رغم تولیدات غیر پیش تنیده، شما در تولیدات پیش تنیده، در تمام مراحل بارگذاری هیچ گونه ترکی نمی بینید که این امر خود باعث افزایش دوام سازه خواهد بود.
از دیگر مزایای تیرچه پیش تنیده (مزایای اقتصادی تیرچه پیش تنیده) کنترل بازرسی نیروی پیش تنیدگی است که اجازه می دهد تا جلوی هرگونه رخداد ناخواسته ای در آینده، بواسطه ی اجرای آزمونها گرفته شود.
یکی از جالبترین نکات و یا در واقع مزایای مهم موجود در تیرچه های پیش تنیده را باید کاهش تغییر شکل ناشی از نوسان بار ذکر کرد. دیگر اینکه، دستیابی به بُردهای طولانی با ابعاد یکسان در عنصر را از دیگر مزیتهای قابل تاملی باید شمرد که تیرچه های پیش تنیده با خود بهمراه دارند.
قلاب یا برشگیر در تیرچه پیش تنیده چیست
یکی از مهمترین نکاتی که در خط تولید تیرچه پیش تنیده باید توسط مهندسین و کارشناسان مربوطه مراعات شود این است که قبل از اینکه بتن ریزی توسط دستگاه اکسترودر انجام شود لازم است در مسیر تولید تیرچه ها، وایر زیگزاگ متصل در دوسر تیرچه پیش تنیده کار گذاشته شده باشد. این کارگذاری وایر زیگزاگ از آن جهت است که در محاسبه هایی که برای خنثی کردن نیروی برشی به انجام میرسد اهمیت زیادی دارد. وجوب نصب برشگیر از نکات مهم تیرچه پیش تنیده است که در زمان کسب استانداردهای لازم و تخصصی روز دنیا بکار می آید و گرنه در صورتی که این محاسبات نتیجه درستی دست ندهند، تیرچه های تولیدی از دریافت گواهینامه استاندارد بی نصیب خواهند ماند.
برهمین اساس تیرچه های پیش تنیده ی استاندارد آنهایی هستند که با آخرین روشهای تولید تیرچه پیش تنیده و فناوری های روز دنیا همگام می باشند؛ تیرچه هایی که از قبل، برشگیر بر روی وایرهای بالایی و پایینی آنها کارگذاشته شده باشند و سپس عملیات بتن ریزی روی آنها انجام شده باشد.
بر طبق نظر کارشناسان این حوزه از صنعت عمران و شهرسازی، علت نصب برش گیر در دو سر تیرچه ها، خنثی سازی نیروی برشی در دو سر تیرچه های پیش تنیده در زمان بارگذاری بتن است. فناوری جدید پیش تنیدگی، امروزه این فرصت را در اختیار تولیدکنندگان تیرچه های پیش تنیده قرار داده تا برشگیر ها قبل از بتن ریزی در خط کارگذاشته شوند. پس از آن بتن ریخته شده و پروسه ی عمل آوری و کیورینگ در محل برشگیر به اجرا در می آید.
توضیحات تکمیلی:
(اولین دستاوردی که به ارمغان آورد این بود که آخرین استانداردها و آیین نامه های تدوین شده تاکید بسیار زیادی بر این داشتند که در خط تولید تیرچه های پیش تنیده با دهانه های بارگذاری بزرگ حتماً و الزاما باید وایر زیگزاگ متصل در دو سر تیرچه قبل از بتن ریزی توسط دستگاه اکسترودر نصب و اجرا شده باشد، توجه داشته باشید وایر زیگزاگ متصل (نه منقطع) که این الزام شاید ساده به نظر برسد ولی در محاسبات جهت خنثی کردن نیروی برشی در دو سر تیرچه هنگام بارگذاری و بتن ریزی اهمیت به سزایی را دارد و این مهم بر تمام مهندسین و کارشناسان سازه پوشیده نیست و الزام نصب برش گیر در تیرچه های دهانه بلند نکته استاندارد تخصصی و به روز جهانی در تولید تیرچه های پیش تنیده می باشد.)
(پس از توضیحات فوق واضح است که دستاورد همکاری علمی با شرکت آلمانی تولید دستگاههای اکسترودر و اسلیپ فورمرهایی با آخرین متد و تکنولوژی روز می باشد که قادر است تیرچه هایی را در طول خط بتن ریزی نمایند که از قبل برش گیر در روی وایرهای بالایی و پایینی ان نصب شده باشد و سپس بتن ریزی انجام می گردد. البته این موضوع قابل به عرض می باشد که شرکت هایی که نمی توانند در طول تیرچه های تولیدی خود برش گیر قرار دهند و تیرچه های تولیدی توسط آنها فاقد وایر برش گیر می باشد دارای تقصیر نبوده و نمی‌توان آن ها را متقلب قلمداد کرد زیرا دستگاه ها و خط تولیدی را که این شرکت ها و استفاده می‌کنند مربوط به ۵۰ سال و اندی پیش می باشد که در آن زمان تحقیقات، تکنولوژی و آیین نامه ها هنوز به این مرحله نرسیده بودند.)
نتیجه گیری
محصولات بتن پیش تنیده بر طبق پروژه های مستند علمی و به روز دنیا در کارخانه های مجهز و سیستماتیک به عرصه ی ظهور می رسند. در سالهای اخیر شاهد نسل جدیدی از ماشین آلات پیش تنیدگی هستیم که تیرچه های پیش تنیده را در فازهای جداگانه آماده کرده و روانه ی بازار می کنند. تیرچه ها و دیگر محصولات پیش تنیده ای که از مقاومت بالایی در برابر حوادث و رخدادهای غیر قابل پیش بینی برخوردارند.